هند در قرون وسطی

بسیار جالب توجه و قابل تذکر است که در جامعه ی هند در قرون وسطی مانند زمانهای پیش از آن حکومت مطلقه ی فردی و حق الهی و آسمانی برای پادشاه وجود نداشت.
بعلاوه بطوری که نقل شده است در هند تشکیلات قابل توجه دیگری هم بود مانند شورای دولتی که طرف مشورت پادشاه قرار می گرفت و نیز ماموران عالی رتبه ی رسمی بودند که به امور اجتماعی و پارک ها و جنگل های عمومی رسیدگی می کردند، همچنین هند آن زمان پل ها، وسایل عمومی برای عبور از رودخانه ها «فری»، کاروانسراها، مسافرخانه ها، جاده های عمومی و آنچه برای یک شهر یا دهکده اهمیت مخصوص دارد مانند مجاری فاضلاب و کثافات وجود داشته است.
شورا های منتخب «پنچایات» تمام امور دهکده ها را زیر نظر خود داشتند و ماموران و نمایندگان پادشاه با اعضای شوراهای پنجایات با احترام فراوان رفتار می کردند... تقسیم و توزیع زمین و جمع آوری مالیاتها به عهده ی «پنچایات» ها بود که مالیات را از جانب دهکده به دولت می پرداختند.
چنین به نظر می رسد که یک پنچایات بزرگ یا «مهاسابها» (مجمع بزرگ)وجود داشت که بر تمام پنچایات ها نظارت داشت و هر وقت لازم بود در کار آنها مداخلاتی می کرد این پنچایات ها برای خود قدرت های قانونی داشتند و می توانستند در موارد اختلافات میان مردم به محاکمه و قضاوت هم بپردازند.
یک نوشته ی قدیمی متعلق به نواحی جنوب هند برای ما نقل می کند، که اعضای پنچایات ها چگونه انتخاب می شدند و می بایست چه صفات و خصایلی داشته باشند و چه چیز هایی نداشته باشند.
اگر یکی از اعضای پنچایات حساب اموال عمومی را نمی داد از او سلب صلاحیت می شد.
یک قاعده ی بسیار جالب دیگر ظاهراً وجود داشت این بود که بستگان و خویشاوندان نزدیک اعضای پنچایات حق و صلاحیت نداشتند به امور اداری بپردازند. چقدر خوب و عالی می بود که امروز هم چنین قاعده ای در مورد تمام شوراها و مجامع دولتی و انجمن های شهرداری ما عمل می شد.!
در اسناد و کتابهایی که از قدیم باقی است نام یک زن هم که عضو یک کمیته بوده ذکر شده است. بدین قرار چنین به نظر می رسد که زنان هم می توانستند در این پنچایات ها و شوراها انتخاب شوند و خدمت کنند.
کمیته ها از میان اعضای منتخب پنچایات ها تشکیل می شد و هر کمیته یک سال کار می کرد. چنانچه یکی از اعضای کمیته عمل خلافی می کرد، می شد او را فوراً منفصل ساخت.
این روش خودمختار دهکده ها اساس جامعه ی آریایی بود.

برگرفته از کتاب "نگاهی به تاریخ جهان" نوشته جواهر نعل نهرو